De Heks van Limbricht, een historische èn actuele roman

Wie Susan Smit al langer volgt, net als ik, weet dat Susan veel interesse heeft in heksen en zichzelf een ‘moderne heks’ noemt. En dan dus niet een heks uit teken films op een bezemsteel, een pukkel op haar te grote neus en een grote zwarte pot om allerlei brouwsels te maken. Maar wel iemand die leeft met de natuurwetten, met de maan, met kruiden enzovoort. Met deze summiere samenvatting doe ik het te kort, want het heks zijn is meer een religie dan een activiteit. In 2001 schreef Susan het boek ‘Heks, een magische reis door de westerse spiritualiteit’ en nu, 17 boeken later, is het boek de Heks van Limbricht verschenen.

Ik heb het met veel plezier en interesse op een vrije zondag in 1 ruk uitgelezen. Wat een prachtig historisch boek, terwijl het voelt alsof je er nu live bij bent. En een boek over vrouwen emancipatie, wat veel verder gaat volgens Susan dan ‘heksen’ alleen.

Hoe Entgen Luijten de Heks van Limbricht werd

Voor het boek dook Susan Smit de archieven in om het verhaal van Entgen Luijten vorm te geven. Entgen woonde begin 1600 in Limbricht, in de buurt van het huidige Sittard. Om niet direct met het einde te beginnen, al heb je daar natuurlijk wel een idee bij, is de Heks van Limbricht vooral een verhaal over een zelfstandige vrouw die het lef heeft om haar eigen leven te leiden. Ook als dat leidt tot ‘scheve’ ogen van haar familie en andere dorpelingen. Ze vindt haar liefde later dan gebruikelijk, en neemt alsnog afscheid van haar zorgende rol als oudste dochter.

En ook het huwelijk en de verdeling tussen haar man en zij is anders dan anders. Zo is Entgen degene die onderhandelt over de prijs voor hun oogst, en vooraan staat wanneer de dorpelingen in opstand komen tegen de rijke kasteelheer. Niks ‘heksig’ als je dat met de ogen van nu leest, wel inspirerend.

Hekserij of vrouwenonderdrukking?

In De Heks van Limbricht komt de hekserij komt pas serieus om de hoek wanneer Entgen 74 is en wordt opgepakt. Gedurende haar leven zijn er vaker geruchten geweest van hekserij. Wanneer Entgen bijvoorbeeld voorspelt of een dier ziek wordt of overlijdt. Of met haar kruiden iemand behandelt. Voor Entgen is dit geen ‘hokuspokus’ maar ze volgt de natuurwetten. De kennis en ervaring die zij heeft opgedaan van haar oma en ook gewoon ‘boerenverstand’. Toch zien de dorpelingen dit anders, klinkt er veel bijgeloof in door en ook argwaan vanuit de bevolking richting deze zelfstandige vrouw. Haar intelligentie, bravoure en vertrouwen in zichzelf en de natuur wordt totaal anders beschouwd in het dorp.

Martelingen doorstaan in gevangenschap

Maanden verblijft Entgen in de kerker van het kasteel. Een vreselijke plek, maar ook door de martelingen die ze moet doorstaan als onderdeel van haar mogelijke veroordeling. Een rechtvaardig proces bestaat niet voor haar. Geruchten, meningen en aannames staan voorop. En Entgen blijft ontkennen en standvastig, wat het idee van hekserij eigenlijk alleen maar aanwakkert. Want welk mens kan deze onmenselijkheden doorstaan? Susan Smit heeft dit zo levendig opgeschreven, waardoor je in twee tijden tegelijk bent. Je leeft mee met Entgen en haar ontberingen in De Heks van Limbricht. En de verbijstering dat dit allemaal kan en mag. En tegelijkertijd kijk je er met moderne ogen naar en zie je de verschrikkingen die nu nog steeds plaatsvinden. In een andere vorm en onder een andere noemer, maar die ook gaan over vrouwenonderdrukking, vrijheid van meningsuiting, anders mogen zijn enzovoort.

Linkjes De heks van Limbricht

• Lees ook van Susan Smit: De wijsheid van de heks, een magische uitwerking door Smit
• Het boek zelf is een echte aanrader. Ook de boektrailer is prachtig en zet de sfeer gelijk neer

• Als je meer wilt weten over de achtergrond van het boek en de relaties die Susan Smit zelf legt met het heks zijn en vrouwenemancipatie, dan zijn er een aantal interviews en podcast erg interessant die ik hier deel.
  

• Ik hoop dat ik Susan er niet mee beledig, maar waar ik ook aan moest denken bij het lezen van De Heks van Limbricht was een aflevering van ‘Welkom in de Gouden Eeuw’ van de NTR. Dat is een kinderprogramma, maar ook mijn favoriet. De aflevering waarin je goed kunt zien hoe hopeloos de situatie was voor vrouwen die als heks werden aangemerkt, zie je hier:

Specificaties De Heks van Limbricht

Auteur: Susan Smit | Uitgever: Lebowski | Mei 2021 | 9789048859603 | 256 pagina’s | Meer informatie bij je lokale boekhandel of vind je hier bij Bol

Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!

avontuur boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens gezondheid graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker klimaat kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek

• Over
• Laatste berichten

Anouk

Ik ben Anouk (40) en samen met mijn zoon Mels van 11 jaar lezen we graag wat af. Althans, ik lees alles wat los en vast zit. Papier en e-reader. Mijn zoon leest alles wat niet saai is. Naast schrijven en boeken verslinden, wandel ik ook graag. En soms met iets meer tempo, dan hardloop ik lekker door Zwolle.

Laatste berichten van Anouk (alles zien)

• Afslag 23, een mooie roman met zwarte humor - 23/11/2023
• Et Heanige Preenske – De Kleine Prins in een Twentse variant - 06/10/2023
• Wat wil je echt? Op weg naar een baan die echt bij je past - 11/08/2023