Hex, Een Hollands horrorwerk van Thomas Olde Heuvelt

Hex ligt al een tijdje in mijn boekenkast naar me te gluren. Na het lezen van dit boek heb ik eigenlijk liever niet dat er vanuit dat verhaal naar me gekeken wordt, maar daarover later meer. Dit boek is hèt boek van Thomas waarover gesproken wordt en waarover de enige echte echte King lyrisch was. Uitdagend en aantrekkelijke daardoor, tegelijk weet ik dat mijn verwachtingen om diezelfde reden torenhoog zijn. Ik heb al 2 eerdere boeken van Thomas gelezen, maar kan Hex die verwachtingen waarmaken?

Hex samenvatting

Het pittoreske dorpje Beek is in de greep van de zeventiende-eeuwse Wylerheks. Met haar dichtgenaaide mond en ogen jaagt ze de bewoners de stuipen. Iedereen die in Beek woont of komt wonen wordt onderdeel van de vloek van de heks. Haar aanwezigheid is een lang bewaard geheim, en de samenleving heeft een manier gevonden om ermee om te gaan. Maar wanneer een groep jongeren viral besluit te gaan, laat de heks de gemeenschap afglijden naar middeleeuwse praktijken… Zolang haar ogen en mond maar gesloten blijven, dan is er niks aan de hand toch?

Genres

Hex is zeker een uniek boek. Thomas weet binnen 1 boek meerdere genres elkaar te laten ontmoeten. Dat maakt het tot een interessant boek, en misschien voor sommigen wat onduidelijk. Het begint bijna als een klucht voor mij. Je duikt in de wereld van Beek en ziet hoe de gemeenschap omgaat met de Wylerheks en haar vloek. Het is een goed bewaard geheim wat redelijk vreedzaam verloopt, met hier en daar wat kanttekeningen. “Goed gaan” is in de doofpot stoppen. Een draai-orgel om de heks zetten als ze op het dorpsplein verschijnt, wasgoed over haar hangen als ze ergens in een voortuin staat. Voor mij als actieve beelddenker levert dit klucht-achtige taferelen op in mijn hoofd.

Tegelijk is het een urban legend, of om het Hollands te houden, streekfolklore. Een spookverhaal van een omgeving. Eigenlijk is er niks grappigs aan een heks met dichtgenaaide mond en ogen en de vloek die je krijgt als je in Beek woont. Mensen hebben geen Idee wat de heks wil, leven continu met een gespannen boog en van een echte toekomst is geen sprake voor de jeugd. Die ogen en mond moeten kosten wat het kost dichtblijven! Horror en thriller vanuit het bovennatuurlijke maar ook vanuit de menselijke psyche zijn dus ook prima verweven in Hex.

Katharina van Wyler

Katharina van Wyler is de naam van de Wylerheks. In 1665 is ze ter dood veroordeeld voor hekserij in Beek, en daar is ze altijd gebleven. Er zijn maar enkele feiten bekend over haar leven maar wat wel duidelijk is, is dat iedereen die in Beek woont vervloekt is. Ga je te lang weg uit Beek, dan slaat de gekte en het verlangen toe in je hoofd om zelfmoord te plegen. Net zoals de heks, zijn ook de inwoners voor altijd verbonden aan Beek. Hoe kan je het beste omgaan met een dolende heks? Nou in de doofpot ermee, dankzij geld vanuit een geheime stroom van de overheid en vervolgens monitoren. In Beek volgen ze 24 uur per dag de heks en haar patronen.

Er wordt gesproken in Hex over ‘oma’ en er is een heuse hexapp. Hierin melden bewoners waar ze nu weer opduikt. Dit kan overal zijn. Van spouwmuur tot aan het voeteneinde van je bed. Dan staat of dwaalt ze daar totdat ze weer verdwijnt. Voor haar dood is ze haar twee kinderen op gruwelijke wijze verloren en ergens na haar dood zijn haar ogen en mond dichtgenaaid door een paar dappere mannen. Dit zodat haar boze oog gesloten blijft en ze haar vervloekingen niet meer kan uitspreken. Één blik van de heks en de gevolgen zijn niet te overzien..

Vloek

Gaan haar ogen weer open dan voltrekt zich een ramp, aldus de bewoners. Een klein stukje mondhoek is open waaruit haar gemompel te horen is. Luister hier niet naar, want dat gemompel bevat een vloek waardoor jij jezelf van het leven wilt beroven. Onderdeel van de vloek zijn dus de Wylerheks, de bewoners maar ook de overheid. Althans een klein geheim deel. Die zorgen voor geld zodat het geheim van Beek goed bewaard kan blijven. Er is een ‘noodverordering’ binnen Beek, regels door de mensen zelf opgesteld. En die worden gehandhaafd door een select clubje al voor vele jaren.

De vloek drukt als een zware last op het leven van de bewoners. Iedereen die in Beek woont, of er komt wonen kan niet meer weg. Ook kinderen die er geboren worden delen hetzelfde lot. De jonge generatie is met de Wylerheks opgegroeid maar heeft verder geen herinnering aan haar kracht, dus de diepe angst begint wat af te vlakken. De vloek is voor hen vooral frustrerend en een last. En daarom besluiten een klein clubje om viral te gaan zodat er een oplossing kan komen en de vloek verheven kan worden!

Twee delen

Hex bestaat uit twee delen. Het eerste deel is dus wat vrolijker, komisch zelfs en je leert de inwoners kennen van Beek. Grimm die de leiding heeft om alles omtrent Katharina in goede banen te leiden, Stefan met zijn vrouw en twee zonen, de slagersvrouw Gemma met haar zoon en vele anderen. Er is een aangename diversiteit aan mensen en hun omgang met de heks en vloek. Thomas neemt zoals ik inmiddels gewend ben van hem, de tijd voor zijn verhaal. Dat is meestal fijn, soms wat langdradig. Maar voor mij nooit storend.

Het tweede deel vind zijn intrede met een goede hap van een bittere pil. Bam, dat komt binnen die ‘ene’ gebeurtenis in Hex. En daarmee is meteen de toon gezet. Weg klucht, hallo horror. En vanaf hier snap ik de vergelijking naar King wat meer. Ook in zijn verhalen is de grens tussen monsters en mensen nihil. Vaak zijn de monsters mensen. Dit stukje vind ik het meest interessante van het boek. Maar Thomas weet ook prima het groteske en de ontploffende gekte van een Lovercraft en Barker moeiteloos aan zijn verhaal toe te voegen. En dat maakt Thomas voor mij juist weer heel eigen.

Drie versies van Hex

Er zijn drie versies van Hex. Het originele deel, de Amerikaanse vertaling en de herziene Nederlandse druk. Voor de buitenlandse markt is het verhaal van Hex aangepast zodat het toegankelijk voor die lezers is. Hex is namelijk echt oerhollands. Niet alleen de setting maar ook de humor, karakters, grofheid en rauwheid. Zoals de horrorfilm van Sint of de oude klassieker De lift van Dick Maas. Ik geniet hiervan, maar ik snap helemaal de keuze om het verhaal in het Engels aan te passen. Het heeft dezelfde ziel natuurlijk wel.

De vertaling van Hex heeft ervoor gezorgd dat Thomas een nieuw, en in zijn ogen beter, einde heeft geschreven. Meer ingetogen en daardoor pakkender. Het herziene einde is inderdaad geweldig vind ik. In het originele einde neemt Thomas de lezer mee in een duistere nachtmerrie zonder soelaas. Alsof je in een schilderij van Hieronymus Bosch terecht komt, tijdens een slechte drugstrip. Nou is het herziene einde ook grotesk, bizar en vraagt veel van de lezer die het begin van Hex al heftig en veel vind. Maar één troost voor de gevoelige lezers, het was dus nog veel erger.

Originele einde van Hex versus aangepaste versie

Yes, het is me gelukt om het originele einde te lezen. Google was niet mijn vriend, Marktplaats wel. Ik heb een eerste gesigneerde druk gescoord. Ik ben benieuwd of het originele einde bewust niet te vinden is online en waarom. Maar hoe dan ook, ik heb beide kunnen lezen. Ik ga uiteraard geen inhoudelijke spoilers geven. Beide eindes hebben inhoudelijk dezelfde lading en wat er gebeurd met karakters is ook gelijk. Inhoudelijk is het verhaal van beide versies dus niet anders van Hex.

Het originele einde is bizar, groots, monsterlijk… en dat noemde ik het herziene einde al. Nou Thomas heeft nog veel meer in zijn mars en ik snap dat het originele einde heftig is voor veel mensen. Ik moet heel eerlijk zeggen.. ik vond het geweldig! Het originele einde was voor mij veel “logischer” en passender en riep minder vragen op. Het allerlaatste stukje van het herziene versie is wel goed en mag van mij blijven, ook al was dat niet verrassend voor mij. Het had wel een mooie ironie/symboliek en het gevoel van het cirkeltje is rond.

Beide versies bevatten dezelfde boodschap, wie is het echte kwaad? Welke keuzes zijn er en maak je? Wat is echt kwaad en wat is er geoorloofd uit naam van liefde? Van mij had Thomas zich niet hoeven inhouden en zijn einde aanpassen, maar hé hij is de auteur. Het is zijn verhaal en als dit einde beter bij hem past, so be it. Ik vind dat dit het verhaal van Hex alleen maar extra charme geeft.

Vanaf bladzijde 310/311 begint het verschil en vanaf bladzijde 326 volgt het grote verschil.

Hex is oerhollandsche folklore

Heeft Hex mijn torenhoge verwachtingen kunnen waarmaken? Ja en nee. In het begin wist ik al veel van het verhaal en ik had eigenlijk geen zin in een klucht maar wel zin in spanning. Tegelijk is het origineel en had ik geen idee waar het verhaal naartoe zou gaan. Ik voelde een grote vorm van ongeduld en dan helpt Thomas zijn uitgebreide schrijfwijze niet altijd. Toch is juist die schrijfwijze weer heel fijn voor mijn beeld en beleving. Ik was echt in Beek en voelde me één van de bewoners. Tot het moment dat er die klap kwam in het verhaal, die hand met rotte aarde wat zo in mijn gezicht werd geduwd zonder pardon. En toen kon ik niet meer stoppen met lezen.

Thomas weet zijn verhaal zo te laten rollen dat je in die nachtmerrie terecht komt zonder soelaas. De vergelijking met kunstenaar Bosch is treffend. Ik zag het tijdens het lezen meer als die mengelmoes van Barkergekte en Lovercraft -te groot om te bevatten- gekte. Maar een trio van die drie is denk een prima beeldsetting. Hex zal daarom ook vele lezers verwarren door het grote palet aan genres. Ik kan alleen maar heel enthousiast er van worden en na het laatste woord ben ik zeker voldaan en heeft Hex de torenhoge verwachtingen waargemaakt!

Uiteraard komen er vele andere thema’s aan bod. Ethiek, familiebanden, individu versus groep, massadenken en liefde. Ook zijn er plannen voor een tv-serie en Hex-comic in Amerika. En is er een vervolg, Orakel.

Auteur Hex Thomas Olde Heuvelt

Ik snap dat er vergelijkingen gemaakt worden naar andere auteurs, daar is niks mis mee. Maar bovenal is Thomas toch echt wel uniek als schrijver. Zijn schrijftaal is eigen. Dit zijn lange zinnen met veel Engels woorden en spreektaal. Meerdere genres weet hij te verweven in zijn verhalen. Hij schrijft beeldend, uitgebreid en schuwt geen grofheid. Wat de echte horror is in zijn verhalen, en nu in Hex, daar zit fijn flink wat perspectief in. En ruimte voor de lezer tot eigen interpretatie. Door de diversiteit in zijn schrijverspalet kan je in één boek van Thomas verschillende leeservaringen beleven.

Hex is voor mij persoonlijk een pareltje waarin een toffe oerhollandsche streekfolklore wordt neergezet. De ruimte tot eigen perspectief en de zeer dunne grens van wie nou echt de monsters zijn, is iets waar ik van hou. Maak je riem goed vast voor een ritje in een lange achtbaan, wat zomaar opeens overgaat in een wildwaterbaan en eindigt in een tornado die je naar andere plekken dan Oz brengt.

• Orakel: een vervolg

Alle boeken Thomas Olde Heuvelt

Ik ben gek op de boeken van Thomas Olde Heuvelt, dat kan ik inmiddels wel zeggen. Zijn schrijverspalet is ruimer dan horror en spanning. Ook zijn andere soort verhalen intrigeren mij. Omdat ik alles van deze Nederlandse auteur wil en ga lezen, heb ik een handig overzicht van alle boeken van hem op volgorde van uitkomst!

1. De Onvoorziene (2002)
2. PhantasAmnesia (2004)
3. Leerling Tovenaar Vader & Zoon (2008)
4. Harten Sara (2011)
5. HEX (2013, 2016 herziene editie)
6. Om nooit te vergeten (2017, verhalenbundel)
7. The Ink Readers of Doi Saket – China (2018, verhalenbundel)
8. Echo (2019)
9. Dolores Dolly Poppedijn (2019 geïllustreerd door Iris Compiet, uitgave ter gelegenheid van de Spannende Boeken Weken 2019)
10. Orakel (2021)
11. November (2022)

Specificaties Hex boek samenvatting

Auteur: Thomas Olde Heuvelt | Uitgever: LS Amsterdam | Eerste druk 2013 / Vierde gewijzigde druk met ander einde 2016 | 352 pagina’s | 9789024573349 | Meer informatie bij je lokale boekhandel of klik hier voor Bol

Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!

avontuur boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens gezondheid graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker klimaat kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek

• Over
• Laatste berichten

Selena

Ik ben een echte trotse boekennerd. De liefde voor verhalen was onderdeel van mijn opvoeding en deze passie geef ik nu weer door aan mijn twee dochters en kinderen op mijn werk. Lezen, voorlezen en boeken zijn een wereld waar ik graag in verdwaal. En tijdens mijn dwalingen zoek ik de woorden zodat ik het weer met jullie kan delen op StoerLeesVoer.

Laatste berichten van Selena (alles zien)

• De nieuwkomer, thriller van Martine Kamphuis uit De kliniek serie - 17/04/2024
• De bloedpremière, een spannende thriller van Chris De Bruyn - 15/04/2024
• Mag ik me eeven voorstellen? Een prentenboek met unieke beroepen - 13/04/2024