Alles over Lovecraft, een schrijver om niet te vergeten

Op onze site schrijven we niet alleen over nieuw uitgekomen boeken. Ook de klassiekers, de grondleggers van bepaalde genres en verhalen horen hier thuis. Ik besteedde al eerder aandacht aan Clive Barker, een favoriet van mij. Nu is het tijd voor een blog met alles over H.P. Lovecraft. Deze man is de inspiratie voor vele hedendaagse grote namen. Hij is ook de basis voor bepaalde genres en mythische wezens. Het zal een naam zijn die velen misschien niet kennen. Het is ook echt een heel specifiek veld wat hij beslaat en betreed. In deze blog neem ik jullie graag mee in het leven en werk met deze boekenblog: alles over Lovecraft.

Het leven van H.P. Lovecraft

Howard Philips Lovecraft was een Amerikaanse fantasy- en horrorschrijver. Geboren in 1890 en overleden in 1937. Hij is dus niet oud geworden, maar 47 jaar. H.P. Lovecraft staat voornamelijk bekend om zijn sciencefictionachtige sferen en kaders waarin hij zijn horrorverhalen plaatst. Sci-fi pulp wordt het ook wel genoemd, maar hij schrijf ook echt pure horrorverhalen. Tijdens zijn leven was hij een vrij onbekende schrijver en werd zijn werk niet veel gelezen. Hij had een sterke aantrekking tot amateurjournalistiek. In Amerika waren zulke tijdschriften, onderhouden door amateurs, erg in trek.

Pulpbladen, oftewel de amateurtijdschriften, en hierin werden enkele verhalen van hem geplaatst. Maar hij hielp voornamelijk mee met het corrigeren van andere verhalen van schrijvers. Hier verdiende hij destijds (minimaal) geld mee. Dit blijkt een belangrijke connectie voor hem later. Maar daarover straks meer. De vader van H.P. Lovecraft stierf in een psychiatrisch ziekenhuis, waarschijnlijk aan syfilis. Daarna werd hij opgevoed door zijn moeder en twee tantes en wat andere familie. Hij kwam niet veel buiten, kreeg thuisonderwijs, was veel ziek. Hij was vaak het mikpunt van spot en was bang voor andere culturen en rassen.

Racisme en Lovecraft

Bang is misschien zacht uitgedrukt. In deze tijden zal H.P. Lovecraft namelijk simpelweg bestempeld worden als racist. Hij had een sterke afkeer tegen Joden, kleurlingen en immigranten. Daarbij had hij groot respect voor Hitler. Tot een bepaald punt dan, ook Lovecraft vond dat Hitler te ver ging met zijn genocide. Toen zijn moeder overleed, vertrok hij uit zijn beschermde leven thuis naar een conferentie voor amateurjournalisten waar hij zijn vrouw leerde kennen, een Joodse vrouw. Hij ging met haar wonen in Brooklyn, New York. Daar werd hij actief schrijver voor astronomische artikelen in lokale kranten, een andere passie van hem.

Het wonen daar hielp niet met zijn negatieve beeld naar immigranten. In New York deden zich bepaalde situaties voor die voor hem alleen maar sterkten in zijn gedachten. Ik wil wel erbij vermelden dat H.P. Lovecraft uit een tijd komt waarin de mensen nog heel anders dachten. Ik heb de tv show ‘Lovecraft country’ gezien, waarin deze thema’s ingenieus samenkomen. Het speelt zich af in de jaren 50 en racisme, horror en Lovecraft vermengen zich in deze serie. De tv show komt van het gelijknamige boek. Erg interessant om samen te zien komen. Voor mij zit de horror grotendeels in de mensen zelf. Het is helemaal niet lang geleden en bizar hoe de wereld toen was.

Genre sci-fi & pulp

Ik gaf al eerder aan dat H.P. Lovecraft erg actief betrokken was bij amateurmagazines. Dit bleek erg handig bij het ontstaan, van zijn meest bekende werk: Cthulhu Mythos. Dit is een groot fictief universum dat door meerdere schrijvers als locatie en bron voor verhalen is gebruikt. Ook hielpen de mensen die hij kende via die magazines met het laten opbloeien van deze wereld. Het eerste verhaal van de Cthulhu Mythos stamt af uit 1921. Cthulhu is een buitenaards kolossaal wezen dat miljoenen jaren geleden op de aarde terecht is gekomen. Hij maakt deel uit van De Grote Ouden. Hij is priester van een pantheon van goden die ooit lang geleden over de aarde zou hebben geregeerd. Dit is een minimale basis, van een erg gelaagde wereld, door vele schrijvers een inspiratiebron van verhalen. En iets wat uiteraard vermeld moet worden in alles over H.P. Lovecraft.

Een ander erg bekend “werk” is de Necronomicon van Abdul Alhazred. Werk staat tussen haakjes want dit is een fictief boek. Het bestaat niet echt, maar er wordt veel naar verwezen in het werk van H.P. Lovecraft en door andere schrijvers. Het is een van oorsprong Arabische grimoire, een toverboek met recepten, bezweringen en vervloekingen. Het zal je niet verrassen dat dit boek ook nauw verbonden is met de Cthulhu Mythos.

Weetjes over de Necronomicon

De naam Necronomicon komt volgens H.P. Lovecraft uit een droom. Hij heeft een korte geschiedenis geschreven over het ontstaan van het boek. In meerdere verhalen komt er steeds meer informatie over dit fictieve boek maar over de daadwerkelijke inhoud is Lovecraft terughoudend. Het zal altijd tegenvallen door de verwachtingen en de mythe die nu leeft rondom dit fictieve boek. Maar 1 ding wat zeker is… een ieder die dit leest verliest zijn of haar verstand, omdat de waarheid en kennis zo gruwelijk is. Je bent gewaarschuwd!

Als horrorliefhebber kom je de Necronomicon van H.P. Lovecraft in verschillende klassiekers tegen. Wat dacht je van de benauwende filmklassieker Evil Dead, daar ligt dit boek in de kelder en is bron van alle ellende wat zich afspeelt in het boshutje. Later is hier nog een onwijs vermakelijke tv serie uit ontstaan waarin humor, gore en horror hand in hand gaan. In ‘Friday the 13th: Jason goes to hell’ wordt ook gesuggereerd naar dit boek. Stephen King noemt het boek niet bij naam in ‘De ogen van de draak’, maar refereert wel naar een boek wat geschreven is door Alhazred. Een boek wat je gek maakt als je het leest. Dit zijn enkele voorbeelden, maar ik vind het echt tof, en knap, dat een fictief boek zo grootst is. Dan mag je als schrijver echt niet vergeten worden.

Thema’s Lovecraft

Omdat H.P. Lovecraft pas na zijn overlijden echt werd gewaardeerd als schrijver, heeft hij niet veel meegekregen van zijn invloeden op hedendaagse horror. Zijn werk wordt nu doorgaans ingedeeld in drie groepen: Macabere verhalen (1905-1920), De Droomcyclus (1920-1927) en De Cthulhu Mythos / Lovecraftmythos (1925-1935). Macabare verhalen zijn horrorverhalen met vaak een sci-fi sausje. De Droomcyclus zijn de dromen (nachtmerries) van Lovecraft en De Cthulhu Mythos heb ik net besproken. In veel verhalen is er een honger naar kennis. Maar bij het ontdekken en vergaren van die kennis is er vaak spijt omdat de uitkomst meer dan gruwelijk is en dit het menselijke verstand te boven gaat. Zou deze gekte komen van het feit dat zijn vader in een psychiatrische inrichting zat? Of omdat hij zelf vaak bang was voor de wereld door zijn leven, ervaring, opvoeding en ziekte?

Ook spelen thema’s als sektes, religies die in contact staan met de grote Goden die vanuit de ruimte op aarde geleefd hebben, er leven of wachten om er te gaan leven. Beschavingen worden vaak bedreigd in zijn verhalen op diverse manieren. De protagonisten in zijn verhalen zijn ook niet altijd verantwoordelijk voor hun daden. Vaak handelen ze, aangestuurd door een hogere macht. H.P. Lovecraft was als 1 van de eerste schrijvers bewust van het verder kijken dan onze wereld en de term kosmische horror is door hem ontstaan. En ook racisme kunnen we niet negeren. Ik zie daarmee ook wel een link in de eeuwige kosmische dreiging in zijn verhalen.

Taboe

Racisme.. Een erg beladen woord en topic deze dagen. En sinds ik in Lovecraft Country zit snap ik het nog veel beter. Uiteraard weet ik wat er allemaal is gebeurd met onderdrukking en slavernij. Maar ik ben me opeens pijnlijk bewust van dat het heel kortgeleden is en dat de horror in mensen zelf zit. Toch kan ik het H.P. Lovecraft niet helemaal kwalijk nemen. De wereld waarin hij leefde was helaas zo door zijn opvoeding, ervaringen en angsten.

En met hem waren vele, vele mensen voor wie het normaal was. Ook bekende kunstenaars, architecten enzovoort hielden er racistische gedachten op na. Alleen waren ze zich toen niet zo bewust van de term racisme. Het was “gewoon” zo. In onze tijd nu, met onze wakkere ogen bekeken zien we het opeens anders en schrikken we ervan (hopelijk). Vanuit hun ogen bekeken was het de leefwereld waar ze in stonden, die gelukkig steeds meer aan het veranderen is.

Bespreekbaar

Het mooie is dat het werk van H.P. Lovecraft dit thema wel bespreekbaar maakt. Bepaalde verhalen zijn heel overduidelijk heftig in het thema racisme, wat de discussie levend houdt. Negeren of wegstoppen is niet de oplossing. Maar ervan leren en bewustwording is juist belangrijk. Het boek en serie Lovecraft Country is juist ontstaan hieruit wat een aangename mix is tussen de pure horror uit Lovecrafts werk, en het thema racisme.

Ik heb ook even getwijfeld of ik dit onderwerp racisme zou opnemen in deze boekenblog over alles over H.P. Lovecraft. Maar het is nou eenmaal zoals het is. Daarbij wordt het gebruikt om er van te leren.

Tv-serie Lovecraft Country

Deze speelt zich af in de jaren 50 en de hoofdpersonen zijn mensen die zich staande proberen te houden in een racistische samenleving. De hoofdpersoon ‘Tic’ gaat met zijn oom en jeugdvriendin op zoek naar zijn vermiste vader. Die vinden ze terug, gevangen genomen door een sekte. Een sekte die oude Goden aanbid. In hun zoektocht moeten ze ook zien te overleven voor de keiharde blanke medemens. Als de zon onder is, mogen ze bijvoorbeeld niet buiten zijn, en als dit toch gebeurd worden ze opgejaagd en gemarteld. Geen verzonnen horror, wel een doodenge en reële horror zoals de wereld toen was. Het boek en de serie verschillen wat, maar dit is de basis. Geïnspireerd op Lovecraft en zijn werk, hij is overigens niet de schrijver van het boek Lovecraft Country. Dat is Matt Ruff.

Wat vind ik van H.P. Lovecraft?

Ik had wel eens verhalen gelezen, was bekend met de Necronomicon, Cthulhu en de Shoggoth. En uiteraard ken ik de naam H.P. Lovecraft. Alleen had ik nooit alles aan elkaar gelinkt! Ik ben dan ook mezelf nog meer gaan verdiepen in deze schrijver door de tv-serie Lovecraft Country. Ik had nog een mooi boek in de boekenkast staan van mijn moeder met verhalen van hem, deze heb ik al eens gelezen als jong meisje. Van sommige verhalen staat me vooral nog een bepaald ongrijpbaar gevoel bij. Maar nu ga ik het echt bewuster lezen.

Dus ik ben zijn wereld met alle kennis van nu ingedoken. Het was niet direct mijn favoriete genre binnen de horror, het hele grote epische kosmische met bizarre wezens en grote goden. Maar deze man is wel de grondlegger hiervan. En als je het eenmaal voelt en snapt dan is het zo gruwelijk goed. Veel wezens zijn nog steeds in leven doordat zijn erfgoed zo veel belezen is en de basis is voor veel hedendaagse grote schrijvers.

Zijn schrijfstijl is bijna klinisch voor mij, heel kort en feitelijk. Aan de andere kant is het verre van klinisch en onwijs beeldend en uitgebreid zoals hij leefrijken en wezens weet te omschrijven. De korte griezelverhalen die ik nu lees van hem nemen je eerst mee naar het beeldende bijna bombastische aspect van een verhaal. Om vervolgens te eindigen in enkele regels met de twist en het noodlot. Hij weet wel een goede ongemakkelijke sfeer neer te zetten. Dat nare gevoel waardoor je af en toe opkijkt en wat je ijzige kippenvel geeft.

Onverwacht…

Zei ik net ‘niet direct mijn favoriete genre’? Maar wat gebeurd daar nou tijdens het lezen? Ik word opeens in zijn verhalen gezogen, alsof mijn hersens even tijd nodig hadden om het te bevatten. Nog steeds is de opbouw van de verhalen die ik nu lees zoals hierboven. Uitgebreid met een korte plot, zonder veel uitleg. De verhalen kruipen in mijn hoofd en lichaam als een naar gevoel. Als zaadjes die gepland worden en pas later uitgroeien. De verhalen poppen opeens op in mijn dromen en soms komen ze voorbij in mijn gedachten als ik dagdroom. Het is alsof je naar een donker meer kijkt. En dan zie je opeens contouren van “iets”. Je wilt, tegen beter weten in, ontdekken wat dat iets is. Buigt met tegenzin toch naar voren, dichter naar het donkere meer van de Lovecraft poel. En staat daar oog en oog met het “iets”.

Je ziet het “iets” nu en weet meer, maar nog steeds niet wat. Dat is wat Lovecraft doet. Hoe speelt in op die honger naar kennis, nieuwsgierigheid en meer willen weten. Zijn antwoord is vaak kosmisch en groots. Zo groot dat je het bijna niet kan bevatten. Maar het verdere hoe of wat volgt niet in deze griezelverhalen die ik nu lees. Hij laat je achter met een een hoofd wat boven bevatting uitgestegen is, met een lichaam die in angststand staat en met een naar gevoel in je mond. Je weet meer, maar tegelijk weet je ook dat je niks weet en hoe nietig we eigenlijk zijn.

En in dat nietige ziet een groot deel angst. Want zo willen we ons als mens eigenlijk niet voelen…

Alle boeken H.P. Lovecraft

Nu ben je vast nog nieuwsgierig naar alle boeken van H.P. Lovecraft. Ik zal zeker weer een bekend lijstje hieronder toevoegen. Maar helemaal compleet is dat niet, zo heeft hij namelijk vele vele gedichten ook geschreven. En zoveel meer. Sommig werk samen met anderen, ander werk met of als ghostwriters. Ik kies dus even voor de boeken!

Enkele korte verhalen die Lovecraft als tiener schreef

• The Alchemist (1908 / november 1916)
• The Beast in the Cave (voorjaar 1904-21 april 1905 / juni 1918)
• The Haunted House (<1902; ongepubliceerd)
• John, the Detective (<1902; ongepubliceerd)
• The Little Glass Bottle (ca. 1898-9 / 1959)
• The Mysterious Ship (1902 / 1959)
• The Mystery of the Grave-Yard (ca. 1898-9 / 1959)
• The Noble Eavesdropper (1897; ongepubliceerd)
• The Picture (1907; ongepubliceerd)
• The Secret of the Grave (<1902; ongepubliceerd)
• The Secret Cave, or John Lees Adventure (ca. 1898-99 / 1959)

Verhalen 1917 – 1920

Verhalen 1921 – 1923

Verhalen 1923 – 1927

Verhalen 1928 – 1935

Nog meer

Dat is een flinke lijst hè? Maar dat is dus nog lang niet alles. Hij heeft nog vanuit samenwerkingen geschreven en heel veel gedichten. Wil je dat ook allemaal lezen? Dan verwijs ik je graag door naar denk ik de meest complete bron: Wikipedia

H.P. Lovecraft, een schrijver die niet vergeten mag worden

Ik vind dat H.P. Lovecraft niet vergeten mag worden. De man van de pulp verhalen, die de kosmische horror bedacht heeft. Waarvan zelfs een fictief, niet bestaand, boek blijft voortleven en een begrip is geworden. Zijn werk is oud en eigen. Dat kan een extra uitdaging zijn in het Engels, alleen zijn er in die taal wel de meeste mooie boeken/edities verschenen. Zijn stijl grijpt mij in ieder geval vast en ik hou echt van zijn kosmische pulp horror. Het jaagt me oprecht angst aan. Als ik in bed lees, moet ik soms even uit een verhaal opkijken, gewoon voor de zekerheid.

Hierbij voeg ik een link toe naar Bol met boekentips* van H.P. Lovecraft. Sommigen in het Nederlands, anderen in het Engels. Er is een hele toffe graphic novel uitgave van Scratch Books.

Ben jij bekend met H.P. Lovecraft en zo ja op welke manier?

• Recensie tv show Lovecraft Country op MamaScrapelle
• Recensie Het onzienbare een graphic novel van Erik Kriek
• Alle boeken van Stephen King, een duidelijk overzicht
• Kosmische horror vind je ook bij auteur Thomas Olde Heuvelt in bijvoorbeeld: Echo, een ijskoud boek van Thomas Olde Heuvelt
• De dief van altijd – Clive Barker, een Barkeriaans sprookje

Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!

avontuur boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens gezondheid graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker klimaat kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek

• Over
• Laatste berichten

Selena

Ik ben een echte trotse boekennerd. De liefde voor verhalen was onderdeel van mijn opvoeding en deze passie geef ik nu weer door aan mijn twee dochters en kinderen op mijn werk. Lezen, voorlezen en boeken zijn een wereld waar ik graag in verdwaal. En tijdens mijn dwalingen zoek ik de woorden zodat ik het weer met jullie kan delen op StoerLeesVoer.

Laatste berichten van Selena (alles zien)

• Bloedmais, een young adult horror van Tillema - 21/04/2024
• Terug, een afsluiter in de duologie Tunnels van Mel Hartman - 20/04/2024
• De nieuwkomer, thriller van Martine Kamphuis uit De kliniek serie - 17/04/2024