Het huis aan de Prinsengracht, een geschiedenis van het Achterhuis
De geschiedenis mogen we niet vergeten. Het is belangrijk, waardevol en kostbaar om deze te blijven vertellen en herhalen. Zeker in tijden waarbij er generaties zijn die bijvoorbeeld helemaal geen directe connecties meer hebben met de Tweede Wereldoorlog. Ik ben 38 en mijn opa en oma hebben in hun jonge jaren die oorlog nog meegemaakt. Dus ik ken hun verhalen en de verhalen van de grootouders van leeftijdsgenootjes. Maar steeds vaker hebben jongeren niet meer zo’n connectie uit de eerste hand. Er zijn zelfs mensen waarbij het Achterhuis of Anne Frank geen belletje (of carillon) doet rinkelen. Een prentenboek zoals Het huis aan de Prinsengracht is dus zeer welkom en noodzakelijk. Vanuit een ander perspectief duiken we in het verleden van een bijzondere en bewogen plek.
Waar gaat Het huis aan de Prinsengracht over?
Midden in Amsterdam, op de Prinsengracht 362, staat een hoog smal huis. Het werd 400 jaar geleden gebouwd. Er woonden onder anderen een vrouw met twaalf kinderen en een rijke koopman, er kwamen allerlei bedrijfjes in en zelfs een paardenstal. En tijdens de Tweede Wereldoorlog werd dit het onderduikadres waar Anne Frank haar dagboek schreef. Het bood Anne, haar familie en vier anderen een schijnbaar veilige plek voor meer dan twee jaar. Tegenwoordig is het een veelbezocht museum en de thuisbasis van de Anne Frank Stichting.
Het huis aan de Prinsengracht is geschreven door Tom Harding (1968, Londen). Hij heeft een gezamenlijk Brits, Amerikaans en Duits staatsburgerschap. De illustraties komen van Britta Teckentrup (1969, Hamburg). Geboren in Duitsland en verhuist naar Engeland. Achter in het boek staat als oorspronkelijke titel: Das alte Haus an der Gracht. In de persbrief staat dat de oorspronkelijke titel is: The old House at the canal. In de Nederlandse vertaling is er voor gekozen om niet het woord oud op te nemen in de titel. Het voelt voor mij wat vreemd om een zo Nederlands verhaal vanuit een vertaling te lezen. Aan de andere kant is dit verhaal niet meer van Nederland alleen, maar van heel de wereld en is het mooi dat het verteld blijft worden.
Geschiedenis in woord en beeld
In samenwerking met de Anne Frank stichting is Het huis aan de Prinsengracht gemaakt. Dus de informatie is kloppend. Het is natuurlijk wat ‘raar’ dat ik denk dat het verhaal van Anne Frank of het Achterhuis alleen van Nederlandse hand zou kunnen komen. Maar het is een leuk bewustwordingsmomentje. Ik ken Britta Teckentrup haar werk goed. Haar illustraties vind ik prachtig, een combinatie van grafisch & dromerig. En ook in dit boek is het zeer passend bij het verhaal. We duiken namelijk de geschiedenis in van een plek en beginnen in 1580 met een drassig stukje veenland.
We reizen door de geschiedenis heen naar het nu en focussen ons op één bepaalde plek. Dat drassig stukje veenland is namelijk de basis voor wat later Amsterdam wordt en waar het Achterhuis gebouwd gaat worden. Harding neemt ons informatief, maar toch ook verhalend mee in die geschiedenis. En Teckentrup weet perfect de sfeer te vangen in haar beelden. Beide vullen elkaar aan en versterken het verhaal. Zo is het geschikt voor diverse leeftijden want soms is de tekst wat rijk misschien voor jonge kinderen. Tegelijk zijn de illustraties dusdanig gemaakt dat het zowel jonge als wat oudere kinderen zal aanspreken. Ze zijn duidelijk maar nergens kinderachtig.
Voor welke leeftijd is Het huis aan de Prinsengracht?
Het huis aan de Prinsengracht is een prentenboek. Maar zoals ik al eerder aangeef is het een combinatie van informatief en verhalend. De prenten zijn duidelijk, grafisch en toch ook vol gevoel en dromen. Hierdoor is het boek geschikt voor diverse leeftijden. Aangeraden wordt vanaf ongeveer 6 jaar. Er staan wel rijke en minder frequente woorden in zoals:
- drassige, zompige grond
- de grond aan weerskanten hoogden ze op met modder
- geul
- carillon (komt in herhaling dus aan het einde weet iedereen wat dit is)
- fornuiskachels
De woorden zijn een combinatie van termen van vroeger zoals fornuiskachels. Maar ook termen die komen kijken bij het bouwen van een huis en hun bewoners komen voorbij. Ik denk dat het goed verdeeld is en dat de woorden in het verhaal en dankzij de illustraties wel duidelijk zijn. Ook koppelt Harding emoties aan bepaalde gebeurtenissen in het huis en verbind er seizoenen aan. Zo krijgt het verhaal heel veel kleur en gelaagdheid. Het huis wordt echt tot leven gebracht door Harding en Teckentrup.
Helemaal achterin Het huis aan de Prinsengracht staat een ietwat meer informatieve tekst over de gebeurtenissen die in het prentenboek voorbij komen. Zo kan je wat meer uitleg en verdieping geven indien die behoefte er is. En zo is dit boek passend voor veel leeftijden. Overigens ook voor volwassenen. Ik heb verrassend veel geleerd over het Achterhuis.
Prentenboek Anne Frank
Er zijn niet veel prentenboeken over Anne Frank. Meestal zijn de boeken over de Tweede Wereldoorlog en de familie Frank voor een wat ouder publiek. In dat opzicht is het heel goed dat Het huis aan de Prinsengracht is uitgekomen. Het gaat niet specifiek over Anne Frank maar haar verhaal is wel het meest bekende vanuit het Achterhuis. Ik vind het zelf heel mooi om heel concreet hun leven op deze locatie te zien. Zo wist ik eigenlijk niet dat ze eerst een winkel in kruiden hadden. De afsluiting raakt me en dat verrast me. Puur de vergankelijkheid en veranderlijk van tijden is heel pakkend in enkele bladzijden gevangen door Harding en Teckentrup. De vader van Anne Frank die na de oorlog terugkomt en het huis opknapt, als een soort van heling voor alles wat kapot is gegaan tijdens de oorlog.
We sluiten Het huis aan de Prinsengracht af met het geklingel van het carillon. Deze slaat als een hartslag door het verhaal heen. Een verhaal wat uit ons culturele erfgoed komt maar wat over heel de wereld in de harten van mensen klopt.
Het Achterhuis komt tot leven
Leuk vind ik ook dat de stadskaart van Amsterdam is opgenomen en een echte foto van het Achterhuis. Het enige wat ik mis, is iets kleins in het stukje over de huizen die gebouwd worden. Daar wordt benoemd dat sommigen een puntdak of een platdak hebben. Teckentrup heeft al heel mooi een kenmerkend trapgeveltje geïllustreerd en dat woord had van mij nog als kenmerkend Nederlands woord in de tekst mogen worden opgenomen.
Ook missen mijn dochters een jaartal op de laatste bladzijde, het jaartal van nu. Ik snap dat dat misschien wat beperkend kan zijn en dat de toekomst open ligt. Maar met name mijn oudste dochter let heel erg visueel op de opmaak van dit boek en dan specifiek de jaartallen.
Verder luisteren mijn dochters geboeid naar Het huis aan de Prinsengracht. Mijn jongste is 4 en de oudste is 9 en beide luisteren en kijken op hun eigen manier naar dit boek. Het is voor hun moeilijk voor te stellen dat het allemaal echt gebeurd is. En om die reden is het zo belangrijk dat deze verhalen gedeeld blijven worden. Zeker op de manier zoals Harding en Teckentrup dat doen. Informatief, met emotie en gevoel zonder een mening op te leggen. Het Achterhuis brengen ze tot leven in de hoofden en harten van de lezers. En zolang dat gebeurd, vergeten we het niet.
Wat mij betreft is Het huis aan de Prinsengracht een absolute musthave voor alle boekenkasten, scholen en biebs.
Leestips
- Anne Frank en het verraad, een overzicht – David Barnauw
- Anne Frank, een van klein tot groots verhaal om bij stil te staan
- Boeken thema oorlog en vrede, een lijst met boeken voor jong en oud
- Vergeet mij niet
Specificaties Het huis aan de Prinsengracht
Auteur: Tom Harding | Illustraties: Britta Teckentrup | Vertaald door Annelies Jorna | Uitgever: Querido | 9789045129433 | Oktober 2023 | 56 pagina’s | Meer informatie bij je lokale boekhandel of klik hier voor Bol
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens gezondheid graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker klimaat kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
Ik ben een echte trotse boekennerd. De liefde voor verhalen was onderdeel van mijn opvoeding en deze passie geef ik nu weer door aan mijn twee dochters en kinderen op mijn werk. Lezen, voorlezen en boeken zijn een wereld waar ik graag in verdwaal. En tijdens mijn dwalingen zoek ik de woorden zodat ik het weer met jullie kan delen op StoerLeesVoer.
Laatste berichten van Selena (alles zien)
- Wat is kunst? Een uitgebreid weetjesboek voor de jeugd - 26/04/2024
- Bloedmais, een young adult horror van Tillema - 21/04/2024
- Terug, een afsluiter in de duologie Tunnels van Mel Hartman - 20/04/2024
