Psychologie van het uiterlijk houdt je een spiegel voor
Hoogleraar psychologie Liesbeth Woertman maakt in ‘Psychologie van het uiterlijk’ duidelijk dat ons zelfbeeld bestaat bij de gratie van anderen. Als kind begint dat al met de aanraking door je ouders. Later ga jezelf bijvoorbeeld ook bewust vergelijken met anderen. Woertman promoveerde op het onderwerp lichaamsbeelden. Ze schreef ook Je bent al mooi, over de schoonheid van imperfectie.
Als ik mij niet zou vergelijken met anderen, zou ik helemaal geen uitspraak kunnen doen over mijn schoonheid. Zonder een beeld van schoonheid kunnen wij ons uiterlijk niet beoordelen. Als ik zeg: ‘Ik ben mooi’, dan vergelijk ik mijzelf met een normgroep.
Hoe ons lichaamsbeeld ontstaat
Voor ‘Psychologie van het uiterlijk’ heeft Woertman zorgvuldig onderzoek gedaan. De resultaten van menig psychologisch onderzoek omtrent het uiterlijk komen aan bod. Als ex-psychologiestudent weet ik wel dat resultaten van onderzoek heel veel nuancering vragen. Dus probeer ik het niet te veel als feiten te nemen, maar als kennisgeving. En die kennis is heel interessant en waardevol.
Het uiterlijk speelt nu eenmaal een grote rol in ieders leven, bewust en onbewust. De ‘Psychologie van het uiterlijk’ gaat in op het lichaamsbeeld in verschillende fases van je leven. Ook gaat Woertman in op ontevreden zijn over je uiterlijk en streven naar verbetering en perfectie. Dit doet ze ook in de huidige context, waardoor het een actueel boek is. Denk bijvoorbeeld aan de invloed van social media op het zelfbeeld.
Psychologisch en sociologisch perspectief
Kennis over de invloed van het uiterlijk op ons leven is waardevol. Daarmee kan je bewuster keuzes maken bijvoorbeeld. Van kleine tot grote keuzes. Doe je wel of geen make-up op vandaag? Wel of geen filter over je foto op Instagram? En ga je wel of niet naar de plastisch chirurg voor je grote neus? ‘Psychologie van het uiterlijk’ is overigens niet direct een boek dat je helpt bij het maken van hele persoonlijke keuzes. Wel geeft het je algemene kennis, die je kijk op uiterlijk verbreedt. Dit vanuit psychologisch en sociologisch perspectief.
Ik geloof wel dat het in de praktijk veelal anders gaat en dat het genuanceerder en persoonlijker is. Die persoonlijke ervaringen mis ik wel in het boek. Vanuit de ratio en wetenschappelijk onderzoek kan je plastische chirurgie bijvoorbeeld helemaal afdoen als niet noodzakelijk. Maar gevoelsmatig en persoonlijk kan het iemand toch veel brengen. Niet voor niets doen zoveel mensen iets aan hun uiterlijk.
Psychologie van het uiterlijk en innerlijk
Als ik bijvoorbeeld naar mezelf kijk, vind ik leuke kleding, sieraden en makeup wel belangrijk. Dan voel ik me gewoon beter gedurende de dag. Het maakt het leven ook wat lichter en makkelijker. En ik ben echt niet te lui om aan mijn innerlijk te werken. Dat kan ik toch wel zeggen als ik bijna gedurende de helft van mijn leven in therapie heb gezeten. En nog steeds maak ik bewust keuzes rondom mijn uiterlijk. Die twee kleine tatoeages nam ik niet impulsief en waren geen noodzaak. Ze hebben we wel degelijk meer opgeleverd dan ik vooraf gedacht had. Het dagelijks leven gaat zoveel verder dan onze ratio en nuttigheid.
Ik ben daarom ook van mening dat uiterlijk en innerlijk hand in hand gaan. Als iemand iets aan de oogleden doet, is dat vaak ook voor zowel het uiterlijk als innerlijk. Iemands ogen worden meer zichtbaar en dat doet iets met de uitstraling. Het lijkt mij ook een stuk minder vermoeiend als er geen kwakjes op je ogen drukken de hele dag! Niet voor niets wordt de behandeling vaak vergoed.
Uiterlijk is een gevoelig onderwerp
En als ik bijvoorbeeld make-up op heb, durf ik makkelijker contact te maken. Dan doe ik ervaring op in sociaal contact en durf ik daarna vaker een praatje te maken met mensen, ook zonder make-up. Zo kan ik wel meer voorbeelden geven. Het is dus niet uiterlijk of innerlijk. En als een individu een andere keuze maakt dan jij zou doen, helpt het nooit om te oordelen. Vragen waarom en wat het gevolg is, vind ik belangrijk. Dan kun je begrip voor elkaar krijgen. Dat lukt niet door er alleen van de buitenkant naar te kijken.
Daarom vind ik de toon van Psychologie van het uiterlijk soms iets te hard. Soms zelfs oordelend, zoals hier: ‘O jee, een ander had rimpels in haar gezicht. Direct liggen en botox laten spuiten.’ Met die toon bereik je juist de mensen niet die botox laten spuiten. Ik zou namelijk in de verdediging gaan. Mij lijkt het interessanter om te kijken wat de redenen van de botox waren en wat het opgeleverd heeft. En of dat in verhouding stond tot wat het gekost heeft.
Ga jij psychologie van het uiterlijk lezen?
‘Psychologie van het uiterlijk’ is geen boek met persoonlijke ervaringen. Als je interesse hebt in het de verzamelde kennis tot nu toe over het uiterlijk, dan is ‘Psychologie van het uiterlijk’ een waardevol boek. Meer aandacht voor het innerlijk vind ik heel belangrijk. Net als meer aandacht voor de invloed van het uiterlijk op het innerlijk. Het boek geeft zeker veel kennis en inzicht omtrent dit onderwerp.
Ook is Psychologie van het uiterlijk helder geschreven. Met regelmatig mooie zinnen, zoals deze over een meisje in ontwikkeling: ‘Wanneer zij echter het geluk heeft gehad dat haar eerdere spiegels (moeder, vader, vriendjes, vriendinnetjes, zusjes en broertjes) haar liefdevol weerkaatst hebben, dan schat ik in dat zij de valse taal en de lege spiegels van de massamedia langzamerhand ontmaskert en moedig een eigen pad van vrouwelijkheid zal inslaan.’
Specificaties Psychologie van het uiterlijk
Auteur: Liesbeth Woertman | Uitgever: Ten Have | 9789025907914 | Augustus 2020 | 176 pagina’s | Meer informatie bij je lokale boekhandel of vind je hier
Waar zou ik zijn zonder boeken? En waar zonder schrijven? Ik houd van woorden en puzzel er graag mee. Mijn leven begint meestal op papier, want daar heb ik overzicht. Pas daarna snap ik dingen in de praktijk. Ik heb autisme en blog daar ook over, want ik vind openheid en diversiteit belangrijk.
Laatste berichten van Mandy (alles zien)
- Babybullshit en hoe het echt zit, een psycholoog onderzoekt - 11/02/2023
- Rimpelingen in het hoofd van ouderen, een psychiater spreekt - 20/12/2022
- Toegepaste statistiek, een duidelijke uitleg - 15/12/2022
