De tweede sekse – Een vrouw in beeld door de Beauvoir
Simone de Beauvoir schrijft 70 jaar geleden het meesterwerk: De tweede sekse. Meer dan 800 pagina’s over feiten, mythen en geleefde werkelijkheid van en over vrouwen en hun vrijheid. Een boek voor mensen die geïnteresseerd zijn in filosofie, feminisme, maar ook geschiedenis en sociologie. De eerste zinnen van het boek zetten de toon: ‘lang heb ik geaarzeld met het schrijven van een boek over de vrouw. Het is een irritant onderwerp, vooral voor vrouwen, en bovendien is het niet nieuw. Er is al inkt genoeg verspild aan het gekrakeel rond en omtrent het feminisme…’. Daarna volgen alsnog 800 pagina’s over de vrouw!
Wie is Simone de Beauvoir
Voordat ik het boek in duik is het goed om te schetsen wie Simone de Beauvoir is, en vanuit welke tijd/situatie zij De tweede sekse schreef. Simone de Beauvoir werd begin vorige eeuw geboren in Parijs en groeide uit tot een filosofe, feministe en schrijfster. Tijdens haar studie ontmoette ze Jean-Paul Sartre, ook een (latere) beroemde filosoof. Ze bleven altijd bij elkaar, maar niet op de meest gangbare manier. Ze wilden zelfstandig blijven, waren tegen het huwelijk en contact/seks met anderen moest kunnen.
De Beauvoir en Sartre horen bij een stroming die het existentialisme heet. Dat gaat uit van ieders eigen verantwoordelijkheid, voor jezelf en de wereld om je heen. Die verantwoordelijkheid kan niet worden afgeschoven op anderen of externe omstandigheden, of religieuze of sociale conventies. Vanuit dit uitgangspunt schreef de Beauvoir haar boeken, waaronder dus de tweede sekse.
Je bent niet als vrouw geboren, maar je wordt tot vrouw gemaakt
Een goede recensie of samenvatting geven van De tweede sekse is eigenlijk onmogelijk. Er staat zoveel informatie, gedachtes en vragen in, dat je het eigenlijk te kort doet door er een selectie uit te maken. Daarmee moet het schrijven van dit boek wel een monnikenwerk zijn geweest. Dat geldt niet voor het lezen van het boek. Ook al is het 70 jaar oud, het is goed leesbaar. Je moet het denk ik vooral in veel kleine stukken lezen of als naslagwerk gebruiken.
In het boek verkent de Beauvoir verschillende aspecten die kunnen verklaren waarom vrouwen als tweede sekse worden beschouwd, waarom ze op de tweede plaats komen ten op zichte van mannen. Ze bekijkt het vanuit de biologie van ons mensenlijf en maakt vergelijkingen met dieren. Ze kijkt naar opvoeding, vorming als mens, maar ook naar geschiedenis en mythen door de eeuwen heen. Daarmee geeft ze een enorme weerspiegeling, wat ik me nooit zo gerealiseerd heb. Als ik denk aan feminisme en ongelijkwaardigheid tussen man en vrouw, dan denk ik bijvoorbeeld aan salaris verschillen en meisjes die niet naar school mogen in armere landen. Maar in De tweede sekse worden deze verschillen en de achtergronden daarvan veel breder en diepgaander in de spotlight gezet.
In het boek stelt de Beauvoir vragen en doet uitspraken als: ‘Je bent niet als vrouw geboren, maar je wordt tot vrouw gemaakt’. Het is niet ons verschil in lichaam, maar de maatschappij die ons tot vrouw maakt. Volgens De Beauvoir zijn mannen niet in staat vrouwen tot volwaardige individuen te maken. Mannen leven alleen voor zichzelf en maken de vrouwen dienstbaar aan zichzelf.
Wat kun je met de tweede sekse?
Ondanks dat het boek al 70 jaar oud is, is het denk ik nog heel actueel. Feminisme is een thema waar ik normaal gesproken niet zo mee bezig ben. Maar al lezend komt dat ook door de gewoontes, opvoeding en achtergrond die ik als heel normaal beschouw. En blijkbaar niet zo’n last van heb in mijn eigen dagelijkse leven. De vraag is of dat echt zo is, als je je bewuster wordt van dit thema, dan komen er vast wel meer zaken omhoog die onder de oppervlakte toch leven.
Het boek is interessant om te lezen, zeker als je geïnteresseerd bent in geschiedenis en filosofie. En feminisme natuurlijk helemaal. Om het vrouw zijn vanuit de biologie, maar ook vanuit de geschiedenis en opvoeding te bekijken, met filosofische blik, geeft verdieping en meerwaarde. Uiteindelijk gaat het om vrijheid, vrij om te zijn wie je bent. Zonder dat de een beter, belangrijke, groter is dan de ander. Zodat niet de man de dominante partij is, maar zowel mannen en vrouwen zich vrij voelen. En die vrijheid geldt niet alleen tussen mannen en vrouwen, maar gaat natuurlijk nog verder als je bijvoorbeeld kijkt naar discriminatie op ras, leeftijd en geaardheid.
Specificaties De tweede sekse van Simone de Beauvoir
Auteur: Simone de Beauvoir | Uitgever: Erven J Bijleveld | Vertaald door Jan Hardenberg, Jakob Mordegaai | Oktober 2020 | 9789061318422 | 887 pagina’s | Meer informatie bij je lokale boekhandel of vind je hier
Ik ben Anouk (40) en samen met mijn zoon Mels van 11 jaar lezen we graag wat af. Althans, ik lees alles wat los en vast zit. Papier en e-reader. Mijn zoon leest alles wat niet saai is. Naast schrijven en boeken verslinden, wandel ik ook graag. En soms met iets meer tempo, dan hardloop ik lekker door Zwolle.
Laatste berichten van Anouk (alles zien)
- Afslag 23, een mooie roman met zwarte humor - 23/11/2023
- Et Heanige Preenske – De Kleine Prins in een Twentse variant - 06/10/2023
- Wat wil je echt? Op weg naar een baan die echt bij je past - 11/08/2023
