De jongen op het dak, een jeugdroman
In de jeugdroman De jongen op het dak ziet de hoofdpersoon alles. Hij ziet de straatmuzikant met zijn hond. Een vrouw op een bankje. De kantoorman die altijd op een bankje zit van 9 tot 5. Hij ziet zijn moeder die met hangende schouders en een teneergeslagen blik haar boodschappen ziet. De jongen op het dak ziet alles, maar zijn eigen verdriet onder ogen zien… nee, dat gaat niet. Nog niet.
Toekijken niet deelnemen
Het voordeel van het plekje waarop hij zij zit, eet en slaapt is dat hij nagenoeg onzichtbaar is voor de mensen die op straat lopen. Ze zijn als mieren, met dat verschil dat mieren in een lijn lopen en mensen door elkaar heen krioelen. Ieder gaat zijn eigen weg. Levens kruisen elkaar zoals met zijn overbuurman en zijn hond en de vrouw op het bankje. Zij is een hond tegengekomen en leeft op. Ze laat de hond uit op het moment dat de overbuurman ook zijn hond uitlaat. Heel toevallig allemaal. Groot is dan ook het verdriet als blijkt dat de hond van de vrouw eigenlijk van de straatmuzikant is. Deze heeft briefjes opgehangen om zijn hond terug te vinden. De vrouw brengt de hond terug en blijft zelf over zonder hond. Zonder reden om het park in te gaan en de overbuurman te ontmoeten.
De jongen op het dak heeft overzicht door afstand
De jongen op het dak ziet het aan, bedenkt dat misschien niet alles en iedereen te redden is maar zijn overbuurman en de vrouw wel. Met de afstand die hij heeft op het dak creëert hij overzicht. Hij nodigt de overbuurman op het dak uit en legt uit wat hij ziet. En hoe de overbuurman de situatie kan oplossen. Het voordeel van overzicht en afstand.
Die afstand heeft hij niet ten opzichte van zijn eigen situatie. Zijn moeder hijst zijn eten in een mandje omhoog, maar zij heeft hetzelfde verdriet als hij. Over zijn zusje die na een ziekte overleed. Ook was er een vader die de situatie niet meer aankon. Hij vertrok plotseling. “Zijn verdriet was te groot” schrijft Sax daarover. Naarmate de tijd verstrijkt neemt de pijn in zoverre af dat hij in ieder geval aan leuke herinneringen durft te denken. Daar is dan ook weer ruimte voor in zijn hoofd. Aan de keren dat zijn zusje en hij fantaseren over de wolken of aan de keren dat ze vogels zijn. Hij is een grote sterke arend en zij een kleine mus.
De jongen op het dak durft het meisje toe te laten dat hem wel ziet. Als eerste, na die periode van verdriet. Ze begroet hem, maakt een krijttekening voor hem of geeft hem een ijsje. Dat ijsje vindt hij helemaal niet lekker. Hij wil liever een chocoladeijsje. Alleen, als hij niet uitlegt wat hij wil, moet het meisje er naar raden. En dan krijg je dit soort dingen. Het lijkt toch iets beter te gaan, totdat ze even niet van zich laat horen. Als ze dan toch verschijnt negeert hij haar. En daar komen ongelukken van.
De makers van De Jongen op het dak
Normaal begin ik altijd met de schrijver. Dit keer eens met de illustrator. Ogenschijnlijk zijn het maar tekeningen waar je zo overheen kijkt, maar de tekeningen van Sassafras de Bruyn geven een diepte aan het verhaal die uitnodigt om het boek nóg eens te lezen. Natuurlijk speelt de vormgeving hierin ook een rol. Vanuit uitgeverij De Eenhoorn is er zichtbaar aandacht voor de ruimte van de letter, de harde kaft en in details zoals de gekleurde paginanummers. Het versterkt de sfeer van het boek. Nu kende ik het werk van Sassafras de Bruyn al een beetje via Het Geheime boek van Sinterklaas waarin ik zei dat van haar tekeningen de kaneelgeur zo op te snuiven was. Ook nu weet ze met haar potloden de sfeer van het verhaal gevoelig weer te geven. Het is dankzij haar dat ik op het spoor kwam van De jongen op het dak.
Gelaagd
Daar ben ik blij mee want Aline Sax heeft zo’n mooi boek geschreven over verlies en over menselijkheid. Door alles op te merken, maar nooit direct te benoemen laat zij nog wat over aan de verbeelding. Zorgt ze misschien ook wel voor afstand tot haar eigen verhaal. Ze geeft tegelijkertijd een gelaagd aan het verhaal die ik erg mooi vind omdat het zo leeftijdoverstijgend is.
Het eerder genoemde voorbeeld van het vanilleijsje dat het meisje aan de jongen geeft is daar een voorbeeld van. Aline Sax ken je misschien wel van de Lantaarnopsteker en van historische kinderboeken en jeugdromans. Ze heeft er internationale prijzen mee gewonnen. Dit is nochtans geen historische roman. De jongen op het dak speelt zich dus af in het hier en nu. Deze roman is bedoeld voor kinderen van negen jaar en ouder en gaat over verlies en afstand. Over hoe je omgaat met jouw verdriet en de omkeerbaarheid van pijn. Ze doet dat heel precies, heel levendig en tegelijkertijd heel rustig en met een taalvirtuositeit waar je U tegen zegt. De jongen op het dak is geschreven met vederlicht mededogen en schurend verdriet.
De jongen op het dak is een mooie jeugdroman van Aline Sax en Sassafras de Bruyn over verlies en houden wat je wél hebt.
Specificaties De jongen op het dak
Schrijver: Aline Sax | Illustrator: Sassafras de Bruyn | Uitgever: De Eenhoorn | Jaar van uitgave: 2020 | Kijk hier voor meer informatie of ga naar je lokale boekhandel
Mijn naam is Tanja en ik ben het levende bewijs dat historici niet stoffig zijn. Ik houd van lezen, koken en theater en daar geniet ik het liefst van met mijn man en twee dochters van vijf en zeven jaar.
Laatste berichten van Tanja (alles zien)
- Kinderboekenweek 2021 worden wat je wil, een overzicht - 13/09/2021
- Het Mirakel, een roman over oerkracht - 31/08/2021
- Nachtmissies, een boek voor de schoolbibliotheek - 10/08/2021
